“Misera”, ze schreeuwt het uit van ellende als ze hem op de grond ziet liggen. Haar prins op het witte paard. “Misera! non credea ch’a gli occhi miei potessi in alcun tempo esser noioso” , zo klinkt het in deftig 16e eeuws Italiaans. Onze vaste vertaler heeft het als volgt vertaald “O gruwel, ik had nooit gedacht dat je mijn ogen tot kwelling of zelfs afkeer zou kunnen zijn”. In modern 21e eeuws Nederlands zou het iets kunnen zijn als “o shit, mijn ogen verdragen je niet”.
Het is de eerste regel uit een 16e eeuws lied, vol liefdesverdriet. Een passage uit “Gerusalemme Liberata“, een lang episch gedicht van Torquato Tasso dat voor veel kunstenaars een bron van inspiratie is geweest, zowel schilderkunst als muziek. Het gedicht beschrijft de gevechten om Jerusalem, aan het eind van de eerste kruistocht. Erminia, een prinses uit Antiochie, wordt verliefd op Tancredi, ridder in het christelijke leger. Maar Tancredi is verliefd op Clorinda, een krijgsmaagd uit het leger van Saladin. Na de dood van Clorinda gaat Erminia op zoek naar Tancredi.Zo omstreeks het honderdste octaaf (vers van acht regels) vindt Erminia Tancredi halfdood op het slagveld. En ze laat haar gevoelens voor de held de vrije loop.
Het vers is door Giaches de Wert op muziek gezet in een prachtig madrigaal. Als je het zingt is het de kunst om in de snelle Italiaanse klanken de tragedie, het verdriet te voelen. Erminia kust Tancredi op de koude bleke lippen, en wil hem zo aan de naderende dood ontfutselen.
Zullen wij in staat zijn om deze tragiek over te brengen op het publiek? Kom 18 mei luisteren in de Peperbus in Zwolle, om 16.00 uur, en maak het mee.
